Rozdział 5

Rada Narodowa i gen. Sikorski o Zagładzie

Spis treści

Spis treści

Głos w sprawie eksterminacji Żydów zabierała Rada Narodowa RP. 10 czerwca 1942 r. wydała rezolucję w języku angielskim na temat tragicznej sytuacji społeczeństwa w okupowanej Polsce i licznych zbrodniach dokonywanych na jej obszarze. Mimo iż w początkowej wersji uchwały nie znalazły się słowa odnoszące się szczególnie do Żydów, to wobec docierających z kraju sygnałów o ich tragicznym losie miesiąc później uzupełniono odezwę z 10 czerwca słowami o planowym wymordowaniu całej niemal ludności żydowskiej. Na ziemiach polskich od kilku miesięcy trwała Akcja ,,Reinhardt”, której celem była eksterminacja Żydów zamieszkujących Generalne Gubernatorstwo.
 
Jeszcze mocniejsza w swej wymowie była rezolucja RN z 27 listopada 1942 r. W czasie jej wydania miał się ku końcowi szczyt wspomnianej Akcji Reinhardt. W ciągu zaledwie kilku miesięcy, od lipca do listopada 1942 r., Niemcy zamordowali w trzech obozach zagłady (Treblinka, Bełżec, Sobibór) ponad milion Żydów. W dokumencie podkreślono, że ,,W obliczu ostatniej, bezprzykładnej w historii ludzkości fali krew mrożących zbrodni niemieckich, popełnianych na narodzie polskim, a z szczególnym bestialstwem na ludności żydowskiej w Polsce – Rada Narodowa R.P. podnosi ponownie głośny protest i oskarżenie wobec całego świata cywilizowanego”. Dalej zaapelowano do wszystkich narodów alianckich o to, by wspólnymi siłami podjęły natychmiast akcję „przeciw temu podeptaniu i zbeszczeszczeniu moralności i zasad ludzkości przez Niemców i przeciw eksterminacji Narodu Polskiego i Narodów, której najpotworniejszym wyrazem są ostatnie masowe mordy popełniane na Żydach w Polsce i całej przez Hitlera gnębionej Europie”. Tego samego dnia Rada Narodowa jednomyślnie uchwaliła, by zwrócić się do rządu polskiego z wnioskiem o domaganie się od aliantów działań odwetowych, m.in. bombardowania niemieckich miast.
 
Tragedię Żydów przywołano w kolejnej uchwale Rady Narodowej (z 7.01.1943). W anglojęzycznym dokumencie dotyczącym zbrodni niemieckich w okupowanej Polsce znalazło się zdanie ,,W tym samym czasie cała populacja żydowska, bez względu na płeć i wiek, jest bezwzględnie mordowana”.

Rada wyraziła przekonanie, że ,,tylko za pomocą nadzwyczajnych środków rządy państw sprzymierzonych będą w stanie powstrzymać systematyczną eksterminację okupowanych krajów Europy”

Osobne przemówienie na ten temat prześladowań Żydów wygłosił 29 paździenika 1942 r. Naczelny Wódz i premier, gen. Władysław Sikorski. Stało się to w Albert Hall w Londynie na zgromadzeniu zorganizowanym przez środowiska żydowskie. Podkreślając masowość i bezwzględność tych prześladowań Sikorski przypomniał, że dotyczą one nie tylko Żydów, będących obywatelami polskimi, ale także obywateli pochodzenia żydowskiego ze wszystkich krajów okupowanych przez Niemcy. Mówił też, że: ,,Obok metodycznego niszczenia, jakiemu poddany jest od trzech lat nieugięty w swej postawie naród polski, są to prześladowania i okrucieństwa najbezwstydniejsze, jakich dopuszczają się Niemcy”.

Przemówienie gen. Sikorskiego zostało opublikowane w prasie żydowskiej, także w Palestynie (będącej wówczas terytorium mandatowym Wielkiej Brytanii). 3 listopada 1942 r. Konsul Generalny RP w Tel-Awiwie przekazał telegramem szyfrowym wiadomość o tym, że wystąpienie Naczelnego Wodza wywołało wśród miejscowej ludności ogromne wrażenie.

gen. Władysław Sikorski

Propozycja cytowania: Polskie państwo na uchodźstwie wobec Zagłady Żydów, pod red. B. Czajki, M. Dworskiego, K. Świderskiego, Lublin 2023, s. 24-26.

W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki.